Οι εκπιπτόμενες δαπάνες των αγροτών
Οι αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των αγροτικών εισοδημάτων επαναφέρουν στο προσκήνιο το θέμα του δικαιώματος έκπτωσης των δαπανών και γενικότερα του προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος, των φορολογούμενων που ασκούν αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα.
Μιλώντας για φορολογούμενους που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα αναφερόμαστε:
- Στους αγρότες οι οποίοι είναι ενταγμένοι στο κανονικό καθεστώς και είναι υπόχρεοι στην τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων.
- Στους αγρότες οι οποίοι είναι μεν ενταγμένοι στο κανονικό καθεστώς, αλλά απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων, σύμφωνα με τα οριζόμενα και με τις προϋποθέσεις της ΠΟΛ. 1041/2015 αλλά όχι και από την έκδοση στοιχείων.
- Στους αγρότες οι οποίοι είναι ενταγμένοι στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 41 του κώδικα ΦΠΑ οι οποίοι απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.
Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες φορολογουμένων που αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται ή όχι από την τήρηση βιβλίων και την ένταξη τους ή όχι στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., ισχύει η υποχρέωση προσδιορισμού των ακαθάριστων εσόδων και των κερδών τους λογιστικά (με βάση τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία) και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 21 έως και 28 του ΚΦΕ (ν.4172/2013).
Οι αγρότες που δεν είναι υπόχρεοι και δεν τηρούν βιβλία θα προσδιορίζουν τα κέρδη τους με βάση τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων που προβλέπονται από τα ΕΛΠ και οφείλουν να τηρούν και να διαφυλάσσουν έως το χρόνο παραγραφής. Στην περίπτωση που αγρότες μη υπόχρεοι σε έκδοση στοιχείων έχουν πραγματοποιήσει και λιανικές πωλήσεις, προσθέτουν στα ακαθάριστα έσοδά τους και τις πωλήσεις αυτές που αποδεικνύονται είτε με απλές αποδείξεις είσπραξης, είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο, καθώς για τη χρήση 2016 δεν υπήρχε υποχρέωση έκδοσης ειδικού στοιχείου.
Όσον αφορά το δικαίωμα έκπτωσης των δαπανών με την ΠΟΛ.1041/2015 και την ΠΟΛ. 1116/2015 έχει γίνει δεκτό για όλες τις κατηγορίες φορολογουμένων που ασκούν αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και με την επιφύλαξη των άρθρων 22 και 23 του ν.4172/2013, για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών, να εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα εκτός των άλλων και τις παρακάτω κατηγορίες δαπανών, εφόσον αποδεικνύονται με τα κατάλληλα παραστατικά:
α) αγορές σπόρων ή νεογνών, λιπασμάτων και φαρμάκων,
β) καλλιεργητικές δαπάνες,
γ) δαπάνες άρδευσης,
δ) δαπάνες για ημερομίσθια εργατών,
ε) το κόστος καυσίμων και συντήρησης των αγροτικών μηχανημάτων,
στ) των τόκων και τα έξοδα των δανείων που σχετίζονται με την αγροτική εκμετάλλευση,
ζ) τις αποσβέσεις παγίου εξοπλισμού κλπ.
η) Ασφαλιστικές εισφορές κλπ.
Σε σχέση με τα παραπάνω έχει διευκρινιστεί επιπρόσθετα ότι για να αναγνωριστεί το κόστος των εργατικών ως εκπιπτόμενη δαπάνη θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι γενικές διατάξεις της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, όπως ισχύουν κάθε φορά.
Στην περίπτωση που μια αγροτική εκμετάλλευση δραστηριοποιείται και σε μη αγροτικές δραστηριότητες (π.χ. μεταποίηση), και υπάρχουν κοινές δαπάνες και για τις δυο δραστηριότητες, θα πρέπει να γίνει επιμερισμός των κοινών δαπανών.
Τέλος επισημαίνεται ότι μετά από την αντικατάσταση του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 21 του Ν. 4172/2013 (με την παρ. 3 του άρθρου 112 του ν.4387/2016) αλλάζει από 1/1/2016 ο τρόπος φορολόγησης των αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων.
Συγκεκριμένα, για όσους ασκούν ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, κατά τον προσδιορισμό του κέρδους τους από επιχειρηματική δραστηριότητα, περιλαμβάνονται εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως αυτές ορίζονται, μόνο η βασική ενίσχυση καθώς και οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις, κατά το ποσό που αυτές υπερβαίνουν τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ. Με τον νέο νόμο δεν επέρχεται ωστόσο καμία μεταβολή στη φορολογική αντιμετώπιση των αγροτικών αποζημιώσεων, οι οποίες στο σύνολό τους, εξακολουθούν να μην περιλαμβάνονται στον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Τελειώνοντας να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες του άρθρου 22 του ΚΦΕ προϋπόθεση για την έκπτωση των επιχειρηματικών δαπανών είναι μεταξύ άλλων να εγγράφονται στα λογιστικά αρχεία (βιβλία) της επιχείρησης την περίοδο που πραγματοποιούνται και να αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
Ωστόσο όπως έχει γίνει δεκτό με την ΠΟΛ.1113/2015 εφόσον πρόκειται για επιχείρηση η οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 4308/2014 δεν έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων, οι σχετικές δαπάνες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά της, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές αναφερόμενες πιο πάνω προϋποθέσεις, πλην αυτής της εγγραφής στα τηρούμενα βιβλία (π.χ. αγρότες που δεν τηρούν βιβλία, απαλλαγή από την τήρηση βιβλίων σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1007/9.1.2015 Απόφαση ΓΓΔΕ).