Περιβαλλοντικό τέλος στις πλαστικές σακούλες
- Υπολογισμός «περιβαλλοντικού τέλους» και Φ.Π.Α
Με βάση την απόφαση με Αριθμό180036/952/2017(ΦΕΚ Β 2812/10.8.2017) από την 1/1/2018 οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να εισπράττουν και να αποδίδουν ειδικό περιβαλλοντικό τέλος, ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, για την διάθεση τους στους καταναλωτές. Το ειδικό τέλος θα χρηματοδοτεί δράσεις του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικής σακούλας στα επίπεδα των 40 τεμαχίων ανά άτομο το 2025 από 363 τεμάχια ανά άτομο με βάση μελέτη του ΙΕΛΚΑ το 2016.Το τέλος αυτό υπολογίζεται ως εξής: α) Από την 1η Ιανουαρίου 2018 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 3 λεπτών και,β) Από την 1η Ιανουαρίου 2019 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 7 λεπτών.γ) Τα ποσά του περιβαλλοντικού τέλους που αναφέρονται παραπάνω, αναγράφονται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.Σημείωση:
Το άρθρο 19 του κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000) στην παράγραφο 4 αναφέρει:
«4. Στη φορολογητέα αξία περιλαμβάνονται:
β) οι κάθε είδους φόροι, τα δικαιώματα, οι εισφορές, τα τέλη υπέρ του Δημοσίου ή τρίτων και τα τέλη χαρτοσήμου, με εξαίρεση το φόρο του παρόντος νόμου.»Σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη αλλά και τις οδηγίες της ΠΟΛ.1211/2017 το ειδικό περιβαλλοντικό τέλος υπόκειται σε Φ.Π.Α..Σε κάθε περίπτωση που η επιχείρηση σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000) έχει την δυνατότητα να μην χρεώσει τον Φ.Π.Α. στα εκδιδόμενα παραστατικά πώλησης (πχ: απαλλασσόμενοι άρθρου 39 με ακαθάριστα έσοδα έως 10.000 ευρώ ή λήψη ειδικού απαλλακτικού) η απαλλαγή αυτή καταλαμβάνει και το Φ.Π.Α. στο ειδικό περιβαλλοντικό τέλος.
2. Καταβολή είσπραξη και απόδοση του «περιβαλλοντικού τέλους».
Ο τρόπος και η διαδικασία καταβολής, είσπραξης και απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους διέπετε από τις διατάξεις του ν. 4389/2016 (Α’/94).
Ειδικότερα:
α) Κάθε έμπορος, ο οποίος διαθέτει στον καταναλωτή λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, υποχρεούται ανά τρίμηνο, την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα και για πρώτη φορά στις 30 Απριλίου 2018, να υποβάλλει στην ΑΑΔΕ δήλωση απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους.Ουσιαστικά πρόκειται για μία νέα υποχρέωση που έχουν να αντιμετωπίσουν τα περισσότερα λογιστήρια από το νέο έτος.
Το περιβαλλοντικό τέλος αναγράφεται στα παραστατικά πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, και αποτυπώνεται στα λογιστικά αρχεία που υποχρεούται να τηρεί ο έμπορος.
β) Ο έλεγχος της ορθής απόδοσης των περιβαλλοντικών τελών από τους εμπόρους διενεργείται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4389/2016. Η ΑΑΔΕ θα πρέπει να ενεργοποιήσει ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή για την υποβολή της δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, στο περιβάλλον TAXISnet.
3. Ποιες πλαστικές σακούλες αφορά.Το άρθρο 2 της απόφασης 180036/952/2017 περιέχει τους απαραίτητους ορισμούς που αποσαφηνίζουν την έννοια της «σακούλας μεταφοράς και όπου κρίνει απαραίτητο παραπέμπει στο σχετικό νόμου 2939/2001.
Ειδικότερα οι ορισμοί που μας ενδιαφέρουν έχουν ως εξής :
«β) «πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: σακούλες μεταφοράς με ή χωρίς λαβή, από πλαστικό υλικό, οι οποίες διατίθενται στους καταναλωτές στο ταμείο του σημείου πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων.
Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς υπάγονται ευρύτερα στην έννοια της συσκευασίας, όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 (περ. γ) του άρθρου 2 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει. Η παράγραφος 1 (περ. γ) του άρθρου 2 του ν.2939/2001 για την έννοια της συσκευασίας αναφέρει «Η συσκευασία μεταφοράς ή τριτογενής συσκευασία, δηλαδή η συσκευασία η σχεδιασμένη κατά τρόπο που να διευκολύνει τη διακίνηση και μεταφορά αριθμού μονάδων προς πώληση ή ομαδοποιημένων συσκευασιών, προκειμένου να αποφεύγεται η δια χειρός διακίνηση και οι ζημίες κατά τη μεταφορά. Στις συσκευασίες μεταφοράς δεν περιλαμβάνονται τα εμπορευματοκιβώτια των οδικών, σιδηροδρομικών, θαλάσσιων και αεροπορικών μεταφορών.»γ) «λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρομέτρων (μm),
δ) «πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μικρότερο από 15 μικρόμετρα (μm) που απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύδην τροφίμων, όταν η χρήση τους συμβάλλει στην αποφυγή σπατάλης τροφίμων.»
Από τα παραπάνω και τις προκύπτει ότι το «ειδικό περιβαλλοντικό τέλος» αφορά μόνο τις «λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς», δηλαδή τις σακούλες με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μm) και μεγαλύτερο των 15 μικρών (μm).
Oι πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων με πάχος τοιχώματος από 50 μέχρι 70 μικρά (μη), συμπεριλαμβανομένων των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών ή τσαντών μεταφοράς με το ίδιο πάχος τοιχώματος, υπόκεινται σε τιμολόγηση χωρίς ειδικό περιβαλλοντικό τέλος.
4. Τιμολόγηση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς και υποχρέωση ενημέρωσης
Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς, χρεώνονται στον καταναλωτή στα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων.
Ορισμός : «σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων»: οριοθετημένος και διαμορφωμένος χώρος όπου ασκείται λιανικό εμπόριο εμπορευμάτων ή προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και ποτών.Ουσιαστικά το ειδικό περιβαλλοντικό τέλος επιβαρύνει όσους ενεργούν ως καταναλωτές ασχέτως εάν είναι ιδιώτες ή επαγγελματίες. Εάν είναι ιδιώτες το ειδικό περιβαλλοντικό τέλος θα αναγράφεται στο στοιχείο λιανικής πώλησης ενώ εάν είναι επαγγελματίες που παραλαμβάνουν αγαθά μαζί με λεπτή πλαστική σακούλα μεταφοράς το ειδικό τέλος θα αναγράφεται στο τιμολόγιο αγοράς των αγαθών.
Το ποσό της χρέωσης αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.
Επίσης:
α) Οι έμποροι των υπεραγορών τροφίμων ή «Σούπερ Μάρκετ», όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 44 της Υγειονομικής Διάταξης Α1β 8577/1983, υποχρεούνται εκτός των άλλων να παρέχουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να εφοδιάζονται στο ταμείο των σημείων πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες/ τσάντες μεταφοράς και να τις τοποθετούν σε εμφανές στους καταναλωτές και προσιτό σημείο.β) Οι έμποροι εκτός των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου υποχρεούνται:
(1) να αναγράφουν στα σημεία λιανικής πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, σε εμφανές σημείο προς τον καταναλωτή, ότι: «Οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος (με αναγραφή του ποσού του τέλους), με σκοπό τη μείωση χρήσης τους».
(2) να μεριμνούν για την αναγραφή του ποσού του περιβαλλοντικού τέλους, με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο, στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.
γ) Όλοι οι έμποροι και εμπορικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου, υποχρεούνται να παρέχουν στον καταναλωτή μόνο λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σειριακό κωδικό και σήμανση η οποία φέρει τον τόπο και την ημερομηνία παραγωγής και τον Αριθμό Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ).
4.1. Ποινές – Κυρώσεις
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις της απόφασης 180036/952/2017 , ο παραβάτης τιμωρείται με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει.
Ειδικότερα ως προς την επιβολή διοικητικών κυρώσεων ο παραβάτης ΕΜΠΟΡΟΣ τιμωρείται από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας , ως εξής:
…..
β) ο έμπορος που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του που προβλέπονται στην παράγραφο 1 και 1.1 του άρθρου 3, στην παράγραφο 2 του άρθρου 3Α, στο άρθρο 3Β και στις παραγράφους 1,2 και 3 του άρθρου 4, επιβάλλεται πρόστιμο από 200 μέχρι 5.000 ευρώ,
Βασικό κριτήριο για την επιβολή του ύψους των προστίμων (από 200 μέχρι 5.000 ευρώ), είναι η σοβαρότητα και η συχνότητα της παράβασης, το όφελος του παραβάτη και η επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση με τυχόν υποδείξεις του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), το πλήθος των ταμειακών μηχανών, το πλήθος των υποκαταστημάτων της ελεγχόμενης επιχείρησης και το μέγεθος της επιχείρησης.
Σε περίπτωση υποτροπής για τις ίδιες ως άνω παραβάσεις εντός τριετίας, τα ποσά των ανωτέρω επιβαλλόμενων προστίμων διπλασιάζονται και σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος τα ποσά των προστίμων τριπλασιάζονται.
5. Προσαρμογή Μηχανογραφημένων Συστημάτων – Ταμειακών Μηχανών
5.1. Προσαρμογή για τιμολόγηση ειδικού περιβαλλοντικού τέλους στις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς.
Για την παρακολούθηση του ειδικού περιβαλλοντικού τέλους είναι απαραίτητη η προσαρμογή των ταμειακών μηχανών και των μηχανογραφικών συστημάτων προκειμένου να είναι εφικτή η τιμολόγηση του από την πρώτη του έτους.
Ειδικότερα:
Α) Στην περίπτωση έκδοσης αποδείξεων λιανικής πώλησης με χρήση ΑΔΗΜΕ ή ΦΤΜ, πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις στον προγραμματισμό ειδών του ΦΗΜ, ώστε το περιβαλλοντικό τέλος να είναι ένα διακριτό είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. 24% (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.), το οποίο θα ανήκει σε ένα νέο διακριτό «ΤΜΗΜΑ» με όνομα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ».
Κατά την διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, θα πρέπει, με μέριμνα του χειριστή, το περιβαλλοντικό τέλος να εμφανίζεται, διακριτά, ως πρόσθετο είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. 24% και με ποσότητα ισάριθμη της ποσότητας των διατεθέντων πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων.
Β) Σε κάθε περίπτωση έκδοσης παραστατικών πώλησης με χρήση μηχανογραφικών συστημάτων (με ή χωρίς φορολογικό μηχανισμό – ΕΑΦΔΣΣ), κατά την διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, θα πρέπει, με μέριμνα του χειριστή, το περιβαλλοντικό τέλος να εμφανίζεται, διακριτά, ως πρόσθετο είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. 24% και με ποσότητα ισάριθμη της ποσότητας των διατεθέντων πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων.
Προκειμένου να αυτοματοποιηθεί η παραπάνω διαδικασία, σκόπιμο είναι να γίνουν κατάλληλες ρυθμίσεις στην εφαρμογή, ώστε όταν διατίθεται μια λεπτή πλαστική σακούλα μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, να εμφανίζεται αυτόματα, ως παρελκόμενο είδος, το περιβαλλοντικό τέλος με Φ.Π.Α. 24%, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Ουσιαστικά θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος κωδικός είδους στην ενότητα «Αποθήκη» (ή κωδικός επιβάρυνσης) με τίτλο «Περιβαλλοντικό τέλος ανά (ΛΠΣΜ) λεπτή πλαστική σακούλας μεταφοράς» το οποίο και θα υπολογίζεται ανάλογα με την ποσότητα που θα αναγράφεται κάθε φορά στα παραστατικά.
Παράλληλα θα πρέπει να προσαρμόσουν τις διαδικασίες ενημέρωσης της λογιστικής (γέφυρες) προκειμένου να απεικονιστεί το τέλος μεταφοράς στους κατάλληλους λογαριασμούς της λογιστικής.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συνεργαστούν με την εταιρεία που τους υποστηρίζει μηχανογραφικά για την καλύτερη αντιμετώπιση των παραπάνω.
5.2. Προσαρμογή για τις ανάγκες τιμολόγησης πλαστικής σακούλας μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 μέχρι 70 μικρά
Πρόκειται για πώληση αναλωσίμων υλικών συσκευασίας.
Όσοι χρησιμοποιούν μηχανογραφικά συστήματα για την έκδοση των παραστατικών πώλησης θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα νέο κωδικό με περιγραφή «πλαστική σακούλα μεταφοράς πάχους 50 έως 70 μm» το οποίο και θα αναφέρουν στα παραστατικά πώλησης αναγράφοντας την ποσότητα και την τιμή πώλησης του. Λογικά η τιμή πώλησης θα καλύπτει τουλάχιστον το κόστος αγοράς της πλαστικής σακούλας.
Σύμφωνα με το άρθρο 3Β της απόφασης 180036/952/2017 ή τιμολόγηση είναι υποχρεωτική και η δωρεάν διάθεση επιτρέπεται μόνο για επαναχρησιμοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς στα πλαίσια δράσεων συλλογής προς ανακύκλωση των λεπτών σακουλών μεταφοράς.
Πηγή: Taxheaven Ανδρέας Γ. Πετρίδης